Booming Gambia?

Het onderwijs ziet er goed uit, kwaliteit is ok, leerlingen en studenten zijn gemotiveerd. Dat is mijn indruk na 3 dagen scholen bezoeken. Tot 16 jaar is het gratis, maar zo gratis is het nou ook weer niet. Ouders moeten voor hun kinderen wel alle boeken, andere leermiddelen en een uniform kopen.

Ik heb vooral middelbare beroepsopleidingen bezocht, GTTI, Gambian Technical Training Institute, niveau 1, 2, 3, en 4. Lijkt in grote lijnen op de ROC’s in Nederland. Ook met stage en goede contacten met het bedrijfsleven. Veel leerlingen vinden daarna werk, de scholen worden door bedrijven gevraagd om goede leerlingen aan te bevelen. Dat is mij vandaag verteld door de algemeen directeur Mw Jahou Faal van het GTTI in Kanifing, Banjul. Deze school heeft 8 vestigingen en zo'n 3000 studenten. En passant vroeg ze mij of ik de volgende keer hier een training wil verzorgen over solliciteren en communiceren. Misschien ga ik dat wel doen.

Ik heb nog geen lagere school bezocht, misschien komt dat nog, de broer van Bakary, Muhammed, is in opleiding voor onderwijzer. Hij loopt nu stage. Wel hoorde ik dat (bijna) alle leerlingen naar lagere scholen gaan, maar wel met 30 – 40 in een klas zitten. De kosten voor leermiddelen en uniform kunnen oplopen tot 9000 Dalasy (180 euro). Sprak al mensen die dat niet kunnen betalen en een of meer kinderen thuis houden. Er is geen controle. Dus dit is niet echt een aanbeveling voor Gambia.

Maar terug naar de GTTI opleidingen: vandaag een rondleiding gekregen langs een aantal opleidingen van niveau 3 en 4. ICT, Bouw, electric ingineering (electrotechniek, electronica en solartechniek), marketing en accounting. Bij de bouw afd mooie maquettes en de studenten aan het tekenen. Ze worden opgeleid als assistant van een architect, bouwondernemer, bouwbegeleider.
De afd electric ingineering vroeg uitdrukkelijk om support van Nederlandse of Gambiaanse bedrijven en/of docenten in deze gebieden. Solar moet nog helemaal van de grond komen, maar is wel heel belangrijk voor Gambia om stabiel electriciteit te garanderen. Zal veel vraag naar komen in de toekomst. Van de grote electriciteitscentrales van de overheid verwacht niemand dat deze zullen verbeteren. Een aantal keren per dag valt de stroom in Gambia uit, elk groot bedrijf, hotel en bankkantoor heeft zijn eigen generator, die automatisch aanspringt wanneer de stroom wegvalt. In het oosten van het land is helemaal geen stroom of hooguit tot 12.00 uur s’middags.

Een Nederlandse solarondernemer is hier gevestigd sinds 2006. Hij doet goede zaken, tenminste als er weer eens een (groot) sponsorcontract binnenkomt. Dan is er geld en kunnen grote bedrijven en de overheid investeren is zijn ervaring.
Zonne-energie werkt hier anders dan in Nederland, de overdag gewonnen elektriciteit wordt opgeslagen in grote accubatterijen en daardoor is er altijd electra voorhanden, ook s'avonds en s'nachts.

Dit bedrijf heeft een aantal studenten van GTTI en universiteit in dienst, vooral meisjes voor solartechniek en ICT. Deze meiden staan ook op de daken om de panelen te monteren. Hij zou best willen samenwerken met de directie en docenten van GTTI om het niveau te verbeteren en de nieuwste technieken bij te brengen.
Vandaag bij het bezoek aan de algemeen directeur van GTTI heb ik hem aanbevolen. Morgen spreken zij elkaar. Misschien komt er iets moois uit voort.

Mijn ervaring in deze 2 weken is dat er veel know how op allerlei gebied is maar dat partijen elkaar niet altijd weten te vinden. Het hotel waar ik verblijf zit ook met een electriciteitsprobleem, welk bedrijf niet? Ook zij gaan binnenkort praten met dit solarbedrijf.

De dagen hiervoor Mansa Konko bezocht, zo’n 180 km naar het oosten. Daar is een GTTI school (niveau 1 en 2) met 52 studenten, waar een gebouw door de stichting Mansakonko (www.mansakonko.nl), met sponsoring door een Nederlandse bouwondernemer is neergezet. Het ROC van Amsterdam was hier in het begin bij betrokken. De docent Ger schep heeft hier veel voor gedaan. De voorzitter, de Nederlandse Gambiaan Yankuba Jobe heeft het proces begeleid.

In 2011 kwam ik hier voor het eerst met mijn camper vanuit Nederland langs, het gebouw stond nog in de steigers. Inmiddels is het afgebouwd en ziet er mooi uit. Bij ons bezoek was er juist een klas met een toets bezig. Er zijn intertijd door de afd metaalbewerking van het ROC van Amsterdam een aantal machines geleverd, draaibanken enz.

De directeur dhr Lamin Danso en de metaalbewerkingsdocent Lamin Saho zijn er blij mee. Vol trots lieten zij werkstukken zien die de studenten krijgen te maken. Ook hier veel meisjes, die kiezen voor metaalbewerking of electrotechniek. In 2011 was Lamin Saho hier ook, hij vond het mooi om de foto’s van toen te zien.
Er zijn eigenlijk te weinig studenten zei dhr. Lamin Danso, binnenkort gaat hij de dorpen in om te werven. In veel afgelegen dorpen is deze school te weing bekend.
Van de 14 computers hier, werken er 7 niet. Bakary heeft aangeboden om ze te repareren. Zo hebben zij er wat aan en Bakary breidt zijn netwerk uit.

Na dit bezoek aan de school werden we bij Alegie Kinteh thuis uitgenodigd. Hij is familie van Yankuba Jobe en een afstammeling van Kunta Kinteh, een bekende slaaf uit de tijd van de Britse overheersing. Vrouw en kinderen en buren ontmoet en weer kregen we een grote maaltijd aangeboden. Alegie is de fotograaf van Soma, hij maakt glamourfoto’s voor iedereen die dat maar wil. Kan er redelijk van bestaan, zegt ie.

De weg hier naar toe en vooral de terugweg was een feest, maar ook vermoeiend. Met 22 anderen in een busje, om de haverklap stoppen voor uitstappende passagiers en controles door politie en militairen. Met zijn allen sinaasappels en pinda’s eten tijdens de rit. We deden er wel 5 uur over om thuis te komen.

Wat wel opvalt, tijdens gesprekken kreeg ik het bevestigd, is dat er heel veel gesponsord wordt hier in Gambia. Individueel door Nederlanders en andere Europeanen aan families of jonge mensen voor studies, maar ook via landen en de UN komt er heel veel geld voor allerlei projekten binnen. Het lijkt er op dat dit land drijft op sponsoring. Bij grote sponsorcontracten, bijv scholenbouw, straatverlichting, watervoorziening blijkt dat er daarna weer meer grote toyotas en hummers rondrijden. Geld door overheidsfunctionarissen, dat afgestroopt is van de projekten. Tegelijkertijd hoeft de overheid niet meer te investeren, het geld komt toch wel binnen.

De leefomstandigheden, zeker voor de allerarmsten blijft op deze manier hetzelfde. Je kunt je afvragen of Afrikaanse landen wel geholpen zijn met deze grootschalige projekten. Alleen al de kamerprijzen van hotels heb ik me laten vertellen in landen als Oeganda en Ruanda, zijn gestegen tot het niveau van de dagvergoeding van medewerkers van de UN: 314 USdollar per dag. Hier schiet niemand iets mee op.

Een vriend van Bakary werkt in een printershop, veel lesmateriaal, boeken enz wordt daar gedrukt. Er werken een aantal jonge mensen met een DTP opleiding, die de ontwerpen maken en zorgen dat alles op de juiste manier wordt gedrukt. Mijn zoon Timo volgt ook een DTP opleiding, als hij wil kan hij er stage lopen. Maar even kijken of hij dat wil en van het ROC van Amsterdam daar toestemming voor krijgt.

Booming Gambia? Ja, soms, maar alleen en teveel door sponsoring. De ontwikkeling is dan niet breed, maar een kleine groep profiteeert ervan. En veel dingen blijven bij het oude......

Er is zoveel human capital in het land!

Nu nog een paar dagen even relaxen, afscheid nemen van de familie van Bakary en dat was het dan.
Bakary heeft mij hier de naam Lamin gegeven, het betekent eerstgeborene.

Iedereen de hartelijke groeten ook van Bakary.

Nic / Lamin